Για τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, εις μνήμην, ένα χρόνο από τον θάνατό του.

Το βιβλίο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην διεθνή έκθεση βιβλίου της Ληψείας στις 12 Μαρτίου 2015.

Επίσης θα παρουσιασθεί σε ειδική βραδιά, με προβολή εικόνων και βίντεο, στην διεθνή έκθεση βιβλίου Θεσσαλονίκης που αρχίζει στις 7 Μαΐου. Η έγκυρη και μεγαλύτερη εφημερίδα του Μεξικού “El Universal”, με αφορμή το βιβλίο, δημοσίευσε στις 17 Απριλίου μακροσκελή συνέντευξη του Δημήτρη Γέρου. Η ίδια εφημερίδα, την Κυριακή 19 Απριλίου, θα δημοσιεύσει πολυσέλιδο αφιέρωμα γαι τον Δημήτρη Γέρο στο ένθετο περιοδικό “Confabulario”.

Στις 17 Απριλίου συμπληρώθηκε ένας χρόνος από τον θάνατο του Gabriel García Márquez και οι εκδόσεις Kerber Photo Art της Γερμανίας θέλοντας να τιμήσουν τη μνήμη του κυκλοφόρησαν το βιβλίο του Δημήτρη Γέρου με τίτλο “Photographing Gabriel García Márquez”. Πρόκειται για ένα πολυτελές και μεγάλου σχήματος βιβλίο, 136 σελίδων 24x30cm, με χοντρό εξώφυλλο και τζάκετ, με φωτογραφίες που έκανε ο έλληνας ζωγράφος και φωτογράφος Δημήτρης Γέρος κατά τις συναντήσεις του με τον συγγραφέα στο Μεξικό και την Κολομβία και οι οποίες τον παρουσιάζουν σε μερικές από τις πιο όμορφες στιγμές των τελευταίων του χρόνων, πιστεύοντας ότι θα αποτελέσει ένα ισχυρό ενθύμιο, μια τρυφερή ανάμνηση για όλους όσους τον γνωρίσανε και τον αγαπήσανε μέσα από τα βιβλία του. Το βιβλίο τυπώθηκε στην αγγλική γλώσσα και έχει διεθνή διανομή.

Το βιβλίο αρχίζει με την φωτογραφία του Γκάμπο όταν ήταν μωρό, με μεγάλα, στρογγυλά, ορθάνοιχτα μάτια, που κοιτάζουν έκπληκτα και κάπως τρομαγμένα, πέρα απ’ το φωτογραφικό φακό. Η φωτογραφία, κομψά κορνιζωμένη, είναι κάτω από ένα βάζο με κίτρινα τριαντάφυλλα που ήταν τα αγαπημένα λουλούδια του συγγραφέα. Στη συνέχεια δημοσιεύονται φωτογραφίες που δείχνουν έναν καλοσυνάτο και χαρούμενο Γκάμπο, που στις περισσότερες φαίνεται να διασκεδάζει καθώς τον απαθανατίζουν. Μερικές φωτογραφίες είναι στημένες ή σκηνοθετημένες ενώ άλλες είναι αυθόρμητες, ανεπιτήδευτες και δείχνουν την ανθρώπινη πλευρά του συγγραφέα.

Ο Γκάμπο κατά την φωτογράφηση ήταν εξαιρετικά συνεργάσιμος, πολύ ευγενής, φιλόξενος, πάντα χαρούμενος και έδειξε απ την αρχή έντονα την αγάπη, την φιλία και την εκτίμησή του προς τον έλληνα καλλιτέχνη.

Ο Δημήτρης Γέρος έχει ακόμη φωτογραφήσει και συμπεριλάβει στο βιβλίο απόψεις από τα σπίτια του Γκάμπο και στις οποίες μπορεί κανείς να δει τους χώρους όπου ζούσε και δημιουργούσε ο θρυλικότερος μυθοπλάστης του 20ου αιώνα. Η φωτογραφία μερικών μαριάτσι, ανθρώπων της Καρταχένα και του Μεξικού, καθώς και κάποια τοπία δημοσιεύονται προκειμένου να προσθέσουν λίγη από την ατμόσφαιρα των βιβλίων του.

Τον πρόλογο του βιβλίου έχει γράψει ο διακεκριμένος εγγλέζος κριτικός Τέχνης Edward Lucie Smith. Τον εκτενή επίλογο έγραψε ο ίδιος ο φωτογράφος για να περιγράψει τη σχέση του με τον συγγραφέα καθώς και περιστατικά της φωτογραφήσεως.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΖΩΝΤΑΣ ΕΝΑΝ ΜΕΓΑΛΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

Αυτή εδώ η τρυφερή περιγραφή των συναντήσεων κατά τις οποίες ο Έλληνας ζωγράφος και φωτογράφος Δημήτρης Γέρος απαθανάτισε τον μεγάλο Κολομβιανό συγγραφέα Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, εμπνευστή του «μαγικού ρεαλισμού» στη λογοτεχνία, μου φέρνει πολλές σκέψεις στο νου.

Δεν συναντήθηκα ποτέ με τον Γκαρσία Μάρκες, αλλά γνωρίζω την παραθαλάσσια πόλη της Καρταχένα, που αναφέρεται σ’ αυτό το βιβλίο, και έχω επισκεφτεί την Πόλη του Μεξικού, όπου ο συγγραφέας πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Η Καρθαχένα είναι το σκηνικό για ένα από τα σπουδαιότερα μυθιστορήματα του Γκάμπο, τον Έρωτα στα χρόνια της χολέρας και είναι αδύνατο να περιπλανηθείς στους δρόμους της με τα παλιά αποικιακά κτίρια χωρίς να θυμηθείς τον συγγραφέα.

Ωστόσο, αυτή η σειρά φωτογραφικών πορτρέτων σε κάνει να σκεφτείς άλλο ένα είδος μαγείας – τη μαγεία του φωτογραφικού μέσου. Στον επίλογό του, ο Δημήτρης Γέρος κάνει σαφές ότι μια σειρά από φωτογραφίες αυτού του είδους, που απαθανατίζουν μια ιδιοφυΐα, έχουν, όταν είναι επιτυχημένες, μια αδιόρατη αλχημεία. Δεν μας λένε μόνο για την όψη του μεγάλου συγγραφέα, την παρουσία του στον υλικό κόσμο όπου συνυπάρχουν αυτός και ο φωτογράφος, αλλά μας μεταφέρουν ταυτόχρονα και μια αύρα.

Πριν την εφεύρεση της φωτογραφίας, οι προσωπογράφοι της ευρωπαϊκής παράδοσης πάσχιζαν για να αποδώσουν την ουσία των ανθρώπων που είχαν απέναντί τους. Σήμερα δεν διαθέτουμε αντικειμενικά μέτρα σύγκρισης που θα μας έδιναν τη δυνατότητα να αξιολογήσουμε το βαθμό επιτυχίας τους σ’ αυτό που επεδίωκαν. Μερικές φορές, ειδικά στην περίπτωση σπουδαίων αυτοπροσωπογραφιών, όπως εκείνες που ζωγράφισε ο Ρέμπραντ στα τελευταία χρόνια της ζωής του, μπορούμε να διαισθανθούμε ότι η εικόνα είναι θριαμβευτικά κοντά στο πρωτότυπο. Αλλά ποτέ δεν θα μπορούμε να είμαστε σίγουροι. Από τους σημαντικότερους συγγραφείς της εποχής, πριν ανακαλυφθεί η φωτογραφία, υπάρχουν ελάχιστα πειστικά πορτρέτα. Με τον όρο «πειστικά» εννοώ εικόνες που μας κάνουν να νιώθουμε ότι έχουμε πράγματι συναντηθεί με το απεικονιζόμενο πρόσωπο.

Η φωτογραφία έχει αλλάξει αυτά τα δεδομένα – και τα αλλάζει όλο και περισσότερο, καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται και γίνεται πιο εκφραστική. Μπορεί να μας δείξει, με αξιοσημείωτη ακρίβεια, ποια ήταν η όψη ενός συγκεκριμένου προσώπου σε μια δεδομένη στιγμή – από την παιδική ηλικία μέχρι τα γεράματα. Αυτό που εξακολουθεί να χρειάζεται είναι η ενσυναίσθηση που συνδέει τον φωτογράφο, αυτόν που κρατάει τη φωτογραφική μηχανή, με το θέμα του. Όπως όλοι μας γνωρίζουμε, πολλά φωτογραφικά πορτρέτα είναι εντελώς αδιαφανή. Μας δείχνουν κάτι, αλλά δεν μας λένε τίποτα.

Το βιβλίο αυτό είναι γοητευτικό επειδή μας δείχνει πλευρές ενός από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της εποχής μας. Κάθε φωτογραφία διαφέρει σε κάτι από τις άλλες. Καθεμιά απεικονίζει μια πολυσύνθετη προσωπικότητα – τόσο πολυσύνθετη που δεν διακρίνετε ξεκάθαρα. Θα μπορούσαμε ακόμα και να πούμε ότι καθεμιά είναι μια στοργική προδοσία.

Είμαι απόλυτα βέβαιος ότι όσοι ξεφυλλίζουν τις σελίδες αυτού του βιβλίου θα συλλάβουν τον εαυτό τους να κοιτάζει τις φωτογραφίες όχι μόνο μια φορά, αλλά ξανά και ξανά. Η ουσία του Μαγικού Ρεαλισμού στη λογοτεχνία είναι ότι επιδιώκει να αναπαραστήσει όχι μόνο την εξωτερική πραγματικότητα, αλλά και τη λειτουργία ενός εσωτερικού βασιλείου που συνδέεται με την πραγματικότητα, αλλά ταυτόχρονα, με κάποιον μαγικό τρόπο, την υπερβαίνει.

Αυτό ακριβώς κάνουν εδώ αυτά τα πορτρέτα, χάρη στη μαγεία του φακού.

Edward Lucie-Smith

Διαβάστε επίσης:
People (ένθετο στο Πρώτο Θέμα)
ΒΗΜΑ DONNA